વાર્ષિક પાઠમાં...



શિક્ષક બનવા માટે બી.એડ. કરવું પડે. બી.એડ.માં પાસ થવા માટે વાર્ષિકપાઠ અથવા તો લેસન લેવા પડે અને એના પર થી ભાવિ શિક્ષકનું મૂલ્યાંકન થાય. છેલ્લા બ્લોગપોસ્ટમાં ગુજરાતી ભાષાની અવદશાની વાત કરી. આજે એક કવિતારૂપે જેના હાથમાં શિક્ષણજગતનું ભાવિ છે એવા શિક્ષકોનો વર્તમાન કેવો છે એ કહેવું છે. જયારે પણ હવે તમે વિદ્યાર્થી કે તમારા બાળકનાં શિક્ષણ માટે અભાવ થાય ત્યારે બાળક રમતિયાળ છે કે એને ભણવામાં રસ જ નથી એવા બધા ઠપકા આપવાને બદલે 'કૂવામાં હોય તો હવાડામાં આવે' એ યાદ કરી લેજો. શિક્ષક અત્યારે ભાષાનો ભક્ષક બન્યો છે! આવા જ એક વાર્ષિક પાઠમાં હાજર રહેવાનો મોકો મળ્યો અને નીચેની કવિતા રચાઈ ગઈ. 

વાર્ષિક પાઠમાં...


સહેજ  પણ સંતોષ તો ના થાય - વાર્ષિક પાઠમાં.
શિથિલતા 'ને ભારે નિષ્કાળજી દેખાય - વાર્ષિક પાઠમાં.

શ્રવણ, કથન, વાંચન 'ને લેખન જાય ભાડમાં; 
ભાવ હીણા શબ્દો સહુ ફેંકાય - વાર્ષિક પાઠમાં. 

ગદ્ય છે કે પદ્ય છે- એની ય ખબર ક્યાં પડે છે!!!
આરોહ 'ને અવરોહ બધું ભૂલાય - વાર્ષિક પાઠમાં.

બાળકોની ભાવનાઓ પળે પળ ફાંફે ચઢે છે;
આસ્થા તણો સેતુ જ થરથર થાય - વાર્ષિક પાઠમાં.

દૂધ - ભાષામાંય પણ ભૂલો તણી ભરમાર અહીં;
ધૈર્ય 'ને મીઠાશ સહુ વળ ખાય(!) - વાર્ષિક પાઠમાં.



નોંધ: ભારતનાં શિક્ષકનું પતન કે સ્તર જોવું હોય અને જીગર હોય તો નીચે મુકેલી ક્લીપ જોવા વિનંતી!!!


વિચાર- વાયુ: સર્જન અને પ્રલય શિક્ષક ના હાથ માં છે

Comments

Anonymous said…
Really very nice article!
August 29, 2013 at 2:03 PM
Post a Comment

Popular posts from this blog

મારા શિક્ષણ જીવનની સ્મરણીય કથા - શશિકાંત વૈદ્ય

  મારા શિક્ષણ જીવનની સ્મરણીય કથા - શશિકાંત વૈદ્ય  ( પ્રગતિશીલ શિક્ષણ - અંક: સપ્ટેમ્બર 2012) થોડાં વર્ષો પહેલાં હું મારા એક સંબંધી સાથે ફરવા ગયેલો. એમના પિતાજી માતર ખેડા વચ્ચે આવેલ સોખડા ગામમાં પ્રાથમિક શાળામાં શિક્ષક હતા. પાછળથી તે આચાર્ય થયા. (આ સંબંધી મારી દીકરીના સસરા હતા અને તેઓ નિવૃત્ત ડે. કલેકટર હતા.) અમે જ્યારે આ નાના ગામ વાસણામાં પહોંચ્યા ત્યારે મારા વેવાઈ શ્રી ગોવિંદભાઈને જોઈને ઘણા જૂના વૃદ્ધ માણસો મળ્યા અને અમને જોઈને ખૂબ ખુશ થયા. એમણે સૌએ આ જૂના અને ભૂતપૂર્વ પ્રાથમિક શાળાના આચાર્યશ્રી ગણપતરામ ભટ્ટ વિશે કહ્યું. તે એક નિષ્ઠાવાન, કર્મઠ અને મૂલ્યનિષ્ઠ શિક્ષક હતા. એક ૯૦ વર્ષના વૃદ્ધ વડીલના શબ્દો મને યાદ છે : એમણે કહ્યું, ‘ગોવિંદભાઈ, તમારા પિતાજી જેવા મૂલ્યનિષ્ઠ શિક્ષકો આજે દીવો લઈને શોધીએ તો પણ ન જડે. એ કદાપિ શાળામાં મોડા પડ્યા જ નથી. સમયથી - વહેલા જ હોય. એમણે અમને જે કંઈ વિષયો શીખવ્યા અને સંસ્કારો આપ્યા, તેનાથી અમે ખૂબ આગળ આવ્યા. કેટલાક એમના વિદ્યાર્થીઓ પરદેશમાં છે અને ખૂબ સુખી છે, આવા વિદ્યાર્થીઓ પણ આ સાહેબને યાદ કરે છે, તેઓ અમારા સુખ-દુ:ખમાં પણ અપેક્ષા વિના ઊભા રહેતા....
Read more

ગુ જ ર તી..... ગુજરાતી!!!

Image
"જાઓ, તમે તમારી માતૃભાષા જ ના સમજી શકો!"                                                                   - એક શ્રાપ  આજે ૨૧મી ફેબ્રુઆરી, વિશ્વ માતૃભાષા દિવસ. ગુજરાતી મારી માતૃભાષા છે. અને એની દશા આપણે બધા જાણીએ જ છીએ. ખાલી ગુજરાતી નહી ભારતની મોટ્ટાભાગની ભાષાઓ માટે ચિંતા થવાની શરુ થઇ ગઈ છે. ભાષા ને આપણે ચાર ભાગમાં વહેંચી નાંખીએ: શ્રવણ, કથન, વાંચન, અને લેખન! હજુ, માતૃભાષાનું શ્રવણ અને કથન ખતરામાં નથી. ચંદ્રકાંત બક્ષી કહેતા હતા જ્યાં સુધી સ્ત્રીઓ રહેશે ત્યાં સુધી ગુજરાતી ભાષાનાં અસ્તિત્વને કોઈ જ પ્રશ્ન નથી. વાંચન અને લેખન પુરેપુરે કથળી ગયું છે અને વધુ કથળશે.  ફરીથી કહું તો આ વાત ખાલી ગુજરાતી ભાષાની નથી મોટાભાગની બીજી ભાષાઓ પણ આવા જ તબક્કામાંથી પસાર થઇ રહી છે. ભાષાનો રકાસ ચાલુ કરનાર 'મેકોલે' કહી શકાય. પણ પછી આપણે ૬૫ વરસ સુધી પણ એમાં થી બહાર નાં નીકળી શક્યા એના માટે કોણ જવાબદાર??? આપણે ભાષામાં પણ ઉ...
Read more

બક્ષી - સિર્ફ નામ હી કાફી હૈ|

Image
(હું છેલ્લો છું અને મારી આગળ કોઈ નથી) "The sooner forgotten, the better"  આ હતી બક્ષીબાબુની ઈચ્છા! જેટલો જલ્દી વિસરાઈ જાઉં એટલું વધારે સારું. માફ કરજો બક્ષીબાબુ તમારી વાત નથી માની રહ્યા. નેહલભાઈ, બાકાયદા બક્ષી લઇ ને ઉપસ્થિત થયાં. ૨૫મી માર્ચ, ૨૦૦૬ પૃથ્વી લોકને બાય - બાય કરી ને બીજા કોઈ લોકમાં જઈને પોતાની કલમ યાત્રા શરુ કરી બક્ષીબાબુએ . લગભગ, ૨૦૦૫ની સાલમાં હું કોલેજ નાં પ્રથમ વર્ષમાં હતો અને ઓરકુટ અમારાં માટે એક નવું માધ્યમ અને કઈ નવું રમકડું. હોસ્ટેલમાં રહીને અભ્યાસ કરતો હતો એટલે ઇન્ટરનેટ માટે સાયબરકાફેનો જ એક સધિયારો લેવો પડતો. આ જે 'નેહલ ભાઈ' છે એમનાં લીધે મારી આખી પોકેટમની સાયબરકાફેમાં વપરાવવા લાગી. નેહલભાઈ એ સમયે ઓરકુટ પર ચંદ્રકાંત બક્ષી કોમ્યુનીટી ચલાવતાં અને બક્ષીનો ભેટો લોકોને કરાવતાં. બક્ષીએ મને નેહલનો ભેટો કરાવ્યો એમ કહું તો ચાલે. બીજા એક એવા જ બક્ષીમય રજનીભાઈ પણ કોમ્યુનીટી દ્વારા પ્રાપ્ત થયાં. નેહલ અવિરત પણે કઈ નવું નવું લખે, બક્ષીબાબુ નાં ક્વોટ્સ હોય કે એમની દિવ્યભાસ્કરમાં આવતી કોલમ હોય એ બધાની ચર્ચા. નહી - નહી ને ૨૦૦ જુદા જુદા વિષયો પર બક...
Read more